“We hebben opmerkelijk minder ruzies”
Basisschool De Groene Poort maakt ‘groene droom’ waar
Een groene, natuurgerichte buitenruimte om te spelen en te leren: dat was de droom van basisschool De Groene Poort uit Sint-Maria-Oudenhove (Zottegem). Dit schooljaar is die waargemaakt dankzij de inzet van leerkrachten, ouders en leerlingen, en de steun van Streekfonds Oost-Vlaanderen. Het resultaat is een schot in de roos: “Vroeger verveelde ik mij soms tijdens de pauze, maar nu is er héél veel te doen.”
Als de leerlingen van het vierde leerjaar de vraag krijgen wie over hun nieuwe speelplaats wil vertellen, is het enthousiasme overweldigend. “Ik, ik, ik”: alle vingers schieten de lucht in. “Op 1 september was het ‘s avonds feest om de nieuwe speelplaats te vieren. Er werd een lintje doorgeknipt”, zegt Marthe. “Al is de speelplaats nog niet helemaal klaar”, aldus Maité. “Een paar weken geleden moesten we een emmer en een schopje meebrengen en hebben we een hele hoop plantjes in de grond gestoken. Ook hebben we schors gestrooid, tegen onkruid. Later komt er nog een moestuin, waar we echt dingen gaan mogen oogsten.” Natuurlijk is het niet alleen maar werken geblazen in de nieuwe tuin. “Onlangs ben ik er in de modder gevallen”, lacht Maaren. “Ik was helemaal vuil. Mijn ouders waren niet boos hoor, iedereen heeft nu reservekleren op school. Buiten spelen is veel leuker dan vroeger. Toen deden we altijd dezelfde spelletjes, soms verveelde ik mij zelfs. Nu niet, er is veel meer te doen.”
Natuur op de speelplaats
De reacties zijn exact waar de school op had gehoopt. “We hebben altijd een groot grasveld gehad, maar daar was niets bijzonders mee gedaan”, vertelt directrice Ann Van den Steen. “Toen een ouder wees op de positieve effecten van een natuurlijk speelplein op het schoolklimaat, besloten we de handen uit de mouwen te steken.”
Om inspiratie op te doen, gingen leerkrachten en leerlingen op bezoek bij andere scholen die al een klimaatgezonde buitenruimte hadden. “Nadien mochten de kinderen aangeven welke zaken ze wilden overnemen”, zegt de directrice. “Om knopen door te hakken, organiseerden we een stemming. Daarna hebben de oudere klassen plattegronden getekend, waarvan ouders en leerkrachten zijn vertrokken voor de concrete uitwerking.”
Samen werken en fondsen werven
Die uitwerking is inmiddels grotendeels achter de rug. “Maandenlang hebben we hier bijna elke zaterdag gestaan, met geëngageerde leerkrachten en ouders. Een aantal van hen had expertise in tuinbouw en houtbewerking, wat erg van pas is gekomen. Samen hebben we 12 bomen en 300 struiken geplant. Er is aarde aangevoerd om heuvels te creëren. Er is een tunnel aangelegd, een amfitheater gebouwd, een wilgenhut gemaakt, er zijn duurzame speelelementen geïnstalleerd zoals een buitenkeuken, boommikado, klimrekken en tipi’s … Binnenkort gaan we de omheining vooraan nog vergroenen door er struiken met eetbare vruchten langs te zetten, en ontharden we een deel van de koer voor nog meer bomen.”
Om dat allemaal te bekostigen, kreeg de basisschool steun van Provincie Oost-Vlaanderen, Stad Zottegem, Natuur en Bos en #Streekmotor23. “We wilden 2.500 euro ophalen, die #Streekmotor23 zou verdubbelen. Maar ondanks de goede begeleiding die we hadden gekregen, kwam onze crowdfunding moeilijk op gang. Toe ontdekten we dat sommige mensen, zoals grootouders, het moeilijk vonden om digitaal een bijdrage te storten. Daarom hebben we een eetfestijn en pannenkoekenverkoop georganiseerd. Wie iets kocht, kreeg nog een duidelijke flyer mee met de te volgen stappen voor een bijkomende financiële sponsoring. Die extra inspanningen hebben ons uiteindelijk het dubbele van het vooropgestelde bedrag opgeleverd.”
Meer kennis, minder ruzie
Dankzij de crowdfunding en de gezamenlijke uitwerking van het project kwamen de school, de ouders en de buurt dichter bij elkaar. “Als onze groene buitenruimte klaar is, gaan we die ook openstellen voor organisaties uit de omgeving”, zegt Ann. “Naast ons is bijvoorbeeld woonzorgcentrum Ikaria gevestigd. Het is de bedoeling dat de bewoners en hun bezoekers bij ons buiten kunnen zitten in het weekend. Deze lente gaan we ook samenwerken voor onze moestuin: enkele ouderen zullen hun kennis rond moestuinieren delen met onze leerlingen. In de zomer vinden hier ook kinderkampen plaats, dus dan komt de buitenruimte zeker ook van pas.”
De hechtere banden zijn echter lang niet het enige voordeel van de natuurlijke speelplaats. “We hebben opmerkelijk minder ruzies tijdens de pauzes. Vroeger waren er discussies over wie wanneer ergens mee mocht spelen. Nu is daar geen sprake meer van dankzij de vele mogelijkheden én doordat de tuin de creativiteit verhoogt. Het feit dat leerlingen er een aantal groene rustplekjes bij hebben waar ze even kunnen ontprikkelen, heeft daar ook mee te maken.”
“We hebben nu bovendien de mogelijkheid om vaker buiten les te geven. Dat vinden de leerlingen heel leuk. Ze zijn veel wakkerder”, lacht de directrice. “Leerstof die in de buitenlucht in spelvorm wordt aangeboden, blijft beter plakken. En doordat de natuur zo dichtbij is, kan daar nu op een ervaringsgerichte manier over geleerd worden. Zo ontdekken de kinderen via een beurtrol dat je planten en bomen water moet geven om ze te laten overleven. Ze zien de tuin veranderen op het ritme van de seizoenen, met planten die in winterslaap gaan en in de lente weer ontluiken. Het is hier misschien landelijk, maar lang niet iedereen heeft thuis een tuin. Het is dus absoluut een meerwaarde.”
